Maand: januari 2020
Drie anekdotes uit de kunsthandel
Ik werkte van 1997 tot 2018 in een veilinghuis in Antwerpen. Dit zijn 3 waar gebeurde verhaaltjes uit die tijd :
Anekdote 1 – De expert die zichzelf verraste !
Tijdens één van de kijkdagen die voorafgaan aan een veiling, kregen we bezoek van J.B. Deze man, verbonden aan het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen, is tevens DE expert van de Belgische kunstenaar F.J. Hij schreef verscheidene boeken omtrent F.J. Hij organiseerde tentoonstellingen en was bij twijfel over een werk de uitgelezen autoriteit omtrent F.J.
Hij schreef ook heel wat echtheidsverklaringen (attesten) tijdens zijn carrière als expert van F.J.
Tijdens deze kijkdagen hingen er, zoals meestal, enkele werken van F.J. Hij scheen een bijzondere interesse te tonen in één bepaald werk dat aan de muur hing, waarvan in de catalogus stond vermeld dat het van de hand van F.J.was.
Eindelijk sprak hij. Hij beweerde namelijk dat dit bepaalde werk NIET van F.J. was en dat we hier een aanpassing moesten maken.
We waren toch een beetje verrast omwille van zijn commentaar en in zijn bijzijn haalden we het betreffende werk van het haakje van de muur.We draaiden het om zodat we de achterzijde te zien kregen.
En jawel hoor, daar op de achterkant kleefde een prachtig attest dat de echtheid van dit werk bevestigde.
Geschreven en ondertekend door onze man, de expert,…. J.B. zelf !!!
Anekdote 2 – Twee peren.
Tijdens de kijkdagen voorafgaand aan een veiling hing er een prachtig paneeltje aan de muur waarop drie peren waren geschilderd. De naam van de schilder ontsnapt me helaas, maar ik herinner me nog dat deze drie peren bij elkaar en in close-up waren geschilderd. Het was een werkje dat met een meesterlijke finesse was geschilderd. Je zou zo één van deze drie peren vastnemen en ervan bijten. Daarom hing het aan de muur waaraan de belangrijkste of mooiste werken voor de veiling hingen en het paneeltje oogstte dan ook heel wat belangstelling.
Echter wanneer men de catalogus erbij nam, stond het werkje getiteld : “Twee peren” – “Deux poires”, terwijl er toch zeer duidelijk drie peren op het paneeltje geschilderd waren. Zo flagrant kan men toch niet verkeerd tellen !
Dit gevalletje liet mij niet los en na enig zoekwerk, vond ik hoe het verkeerd kon lopen.
Namelijk : Het betreffende schilderijtje was destijds door mij in ontvangst genomen van de verkoper met de bedoeling het in veiling te brengen. Als we kunstwerken in ontvangst namen, schreven we, met de hand, een ontvangstbewijs waarop de veilinggoederen werden beschreven.
De eigenaar had mij gezegd dat de drie peren op het schilderijtje een oude perensoort was die men niet rauw kon eten. Men maakte er vroeger gelei van. Deze vruchten worden “kweeperen” genoemd.
Op het ontvangstbewijs werd dan ook als titel “Kweeperen” genoteerd.
Mijn collega, die de gegevens in het computerbestand invoert, had het schilderijtje nooit voor ogen gehad. Aangezien hij nog nooit van kweeperen gehoord had, ging hij ervan uit dat ik “Tweeperen” had geschreven. Hij maakte er twee woorden van : “Twee peren” en vervolgens werd dit in het Frans “Deux poires”.
Een leuk verhaal, waarmee ik vandaag nog steeds kan lachen !
Anekdote 3 – Over de onfortuinlijke doe-het-zelf kunstverzamelaar.
Er reed een piepklein autootje binnen met een Nederlandse nummerplaat. Achter het stuur zat een magere man van middelbare leeftijd gewrongen. Zijn autootje was namelijk nokvol gepropt met een veertigtal werken van Corneille. Hij was een groot bewonderaar van deze Nederlandse kunstenaar.
Deze kunstliefhebber was op eigen houtje op zoek- en kooptocht gegaan naar Corneilles. Jarenlang was hij op zoek geweest naar koopjes, online. Maar hij had zijn verzameling ook verrijkt met aankopen bij kleinere veilinghuizen. Hij beschreef ons hoe het interieur van zijn woning “Corneille” uitademde met werken in de verschillende stijlen uit de verschillende periodes.
Nu wou deze man plots zijn ganse verzameling in de veiling aanbieden.
Aangezien hij eerder al eens enkele Corneilles had aangeboden, die later vals bleken te zijn, hadden we ditmaal de nodige achterdocht. We haalden er een Corneille expert bij. Nadat alles gekeurd was door de expert, bleken er SLECHTS een drietal goedkope litho’tjes van het veertigtal werken authentiek. De rest was VALS !
Deze doe-het-zelf kunstkoper was er in geslaagd telkens enkel valse werken te kopen. En hoewel hij de meeste dingen waarschijnlijk aan de goedkope kant gekocht had, vertegenwoordigde het geheel toch een klein fortuin.
Als deze man niet ter goeder trouw is, zal hij waarschijnlijk proberen zijn collectie te verkopen. Misschien niet alles tegelijk. Misschien zal hij hier en daar, af en toe iets op de mark brengen, in de hoop iets van zijn investering terug te verdienen.
Dat was het onfortuinlijke relaas van een doe-het-zelf kunstkoper.
Wat veilinghuizen u NIET VERTELLEN !
Zoveel veilinghuizen, zoveel reputaties en regels.
Veilinghuizen bestaan er van allerlei allooi en reputatie.
Wie niet met een veilinghuis en de regels vertrouwd is, kan er vaak moeilijk de weg naar vinden. Wie er wel aanwezig is, kan best weten hoe het werkt.
Voor héél wat kunstliefhebbers is de drempel om iets te kopen bij een veilinghuis vaak erg groot. Zij verkiezen liever iets te kopen in een kunstgalerij of op een kunstbeurs. (En betalen dan ook navenant!)
Dit artikel heeft de titel: “Wat veilinghuizen u NIET VERTELLEN”, maar eigenlijk had het ook kunnen heten : “Wat veilinghuizen u NIET HARDOP VERTELLEN.”
Hoe gaat een veilingmeester echt te werk tijdens de veiling ?
Ik geef u graag een voorbeeldscenario van wat er zoal gebeurt tijdens een veiling.
Neem nou eens zo’n mooi glanzende catalogus, die speciaal voor iedere veiling wordt gedrukt. Daar staat bijvoorbeeld in:
Lot 125 – Henri EVENEPOEL (1872 – 1899), “Zittende dame”, kleurtekening, monogram, 11 x 16 cm. – Schatttingsprijs : € 700 – 900 (dit is louter een voorbeeld, de prijs is fictief en geeft geen enkele indicatie over de waarde van de kunstwerken door Evenepoel)
Het is een prachtwerkje en u zou het erg graag willen bezitten. In gedachten heeft u er al een perfect plaatsje voor gevonden in uw woning.
U bent aanwezig op de veiling en lot 125 is aan de beurt. De veilingmeester begint bij €400 voor deze mooie tekening door Henri Evenepoel. Er is echter geen reactie in de zaal en u wacht zelf ook even af. Dan zegt de veilingmeester : “€350 euro, iemand €350 euro ?”. U vindt dat dit echt wel een koopje is, maar voordat u uw hand hebt opgestoken wordt er gezegd : “Ik heb 350 euro”. U denkt, verdorie dat heb ik spijtig genoeg laten ontglippen voor 350 euro en u steekt snel uw hand op. De veilingmeester wijst met zijn hamertje in uw richting en zeg : “400 euro, ik heb 400 euro”.
Het bieden is gestart.
De tekening is nu van u, de zenuwen gieren door uw lijf. “450” wordt er plots gezegd door de veilingmeester en zijn hamertje wijst nu naar de andere kant van de zaal. Oeps, daar gaat uw mooie tekening. Er is schijnbaar nog iemand in de zaal die ze graag wil hebben. Nu kijkt de veilingmeester recht naar u alsof hij lijkt te vragen, “Biedt u nog ? Steek dan snel uw hand op, of ik wijs de tekening toe aan de andere bieder”. U moet snel beslissen en geeft met een klein gebaar aan dat u biedt. “500 euro, ik heb 500 euro” galmt het door de zaal. “550” klinkt het dan weer snel en daar gaat uw mooie tekening weer naar iemand anders. Opnieuw richt de veilingmeester zijn aandacht naar u en u knikt. “600, ik heb 600 euro”, zegt hij.
Spannend, want de tekening is nu weer de uwe. Heel eventjes maar want dan hoort u “650, ik heb 650 euro ! Niemand meer dan 650 euro ?…” De veilingmeester heft zijn arm omhoog met zijn hamertje in de hand. Hij gaat de tekening afslaan en toewijzen aan iemand anders voor 650 euro ! U trilt van spanning en met snelle zwaai steekt u nog eens ostentatief uw hand op in de hoop dat de veilingmeester uw beweging alsnog opmerkt. “700, zegt hij, ik heb 700 euro !” Oef, denkt u, weer van mij ! Vervolgens herhaalt de veilingmeester nog een paar keer “700 euro… iemand meer dan 700 euro ?…”
Proficiat, u bent de winnende bieder!
Er volgt schijnbaar geen reactie meer uit de zaal. Met een korte slag slaat hij de hamer op het bureau en u hoort “700 euro voor meneer”, en die meneer dat bent u ! Proficiat u bent de nieuwe eigenaar van een tekening door Henri Evenepoel. Het was even spannend, want het werk ontglipte u telkens. Er waren blijkbaar nog gegadigden die deze tekening naar waarde weten te schatten. U heeft al bij al dan toch een goede smaakt in kunst en daar bent u, zeker vandaag, enigszins fier op!
MAAR…
Wat er werkelijk gebeurde…
In werkelijkheid was u de énige die geïnteresseerd was in de tekening door Henri Evenepoel en ik zal u vertellen wat er precies gebeurde en hoe de veilingmeester te werk ging.
Het veilinghuis heeft in dit geval een minimumprijs overeengekomen met de verkoper. Dat is iets wat u echter niet weet en u bent dus ook niet op de hoogte van het bedrag van deze reserveprijs. In dit geval was de minimumprijs €700. Er mocht niet afgehamerd worden onder de €700.
De veilingmeester zette in…
De veilingmeester begint te “vragen” naar een bedrag dat iets boven de helft van de minimumschatting ligt. (€700 – 900). €700 is de minimumschatting, €350 is de helft en €400 ligt net daarboven. Men begint dus met €400.
Bij €400 euro kreeg de veilingmeester geen bod, u zat op het puntje van uw stoel en u wou bieden maar u kon uzelf inhouden. Mooi!
Nu zakt de veilingmeester met de prijs. Er wordt gezakt naar €350 euro. (enkel hij weet dat hij moet verkopen aan minimum €700 euro, u weet dat niet)
Vervolgens wijst hij in de zaal, terwijl er NIEMAND biedt want er is geen interesse. Hij DOET ALSOF er een bod is !!!
Hij zegt : “350 euro, ik heb 350 euro.”
Het werk ontglipt u en u voelt de drang om te bieden, uw hand gaat omhoog.
Zo lokt de veilingmeester een eerste “echte” reactie uit in de zaal.
Ondertussen weet hij ook dat u de ENIGE bent die geïnteresseerd is.
Touwtrekken…
Vervolgens gaat het bieden verder tussen u en de IMAGINAIRE bieder :
1- €450 imaginaire bieder
2- €500 u
3- €550 imaginaire bieder
4- €600 u
5- €650 imaginaire bieder
Nog een beetje acteerwerk…
Om het effect voor de echte bieder (u) nog straffer te maken, zal de veilingmeester zijn hamer al omhoog heffen alsof hij definitief gaat afslaan en het werk gaat verkopen aan iemand anders voor 650 euro. De tekening is dus niet voor u, indien u niet snel reageert!
Mocht u toch niet reageren, dan wordt het werk ingehouden. Dit wil zeggen, het zal niet worden verkocht. Maar dat weet u niet tijdens het bieden, vandaar dat u nog één keer biedt. U wil de tekening graag hebben!
6- €700 u
7- €700, niemand meer dan €700 ?
Er wordt nog gevraagd naar een hoger bod dat uiteraard niet wordt gevonden. Voor u lijkt dat alsof de tegenbieder plots ophoudt met bieden.
8- De hamer valt aan €700 euro en de tekening is voor u !
Dit is een veilingscenario dat iedere veiling talloze malen plaatsvindt.
Uiteraard is het ook mogelijk, dat er in werkelijkheid, echte tegenbieders zijn. Het kan best zijn dat de vooraf afgesproken minimumprijs overschreden wordt. Dit wil zeggen dat men afhamert op een prijs die boven het afgesproken minimum ligt omdat er werkelijk meerdere gegadigden zijn die meebieden.
U bent nu de trotse nieuwe bezitter van een mooie kleurtekening door Henri Evenepoel. Enkel nog betalen. €700 euro + opgeld (of veilingcommissie). In de meeste gevallen bedraagt dit ongeveer 25%.
Het is uiteraard belangrijk om u vooraf te informeren naar dit percentage.
